Haber: Lara Yıldız Daysal 

Fotoğraflar: YÜDAK Arşiv 

Türkiye'de afet bilincini geliştirmek amacıyla 2001 yılında kurulan Yeditepe Üniversitesi Doğal Afetlerde Arama Kurtarma Kulübü (YÜDAK), birçok sıcak bölgede görev aldı. İzmir depreminde de YÜDAK ekibi vardiya sistemiyle enkazlar kapanana kadar sahada bulundu. Kurtarma çalışmaları ve afet süreçleriyle ilgili YÜDAK Başkanı Selen Kösedağı ile Koridor ekibi olarak söyleşi gerçekleştirdik. 

YÜDAK nedir? Çalışma alanlarından, verdiği eğitimlerden bahseder misiniz?
Yeditepe Üniversitesi Doğal Afetlerde Arama Kurtarma Kulübü (YÜDAK); kampüste afet bilincini oluşturmak ve olası afetlere karşı üniversitede hazır bir ekibin bulunması amacıyla 2001 yılında kurulmuştur. Ekipte bir üyenin gerek kendi içimizdeki eğitmenler, gerek dışarıdan alınanlar olarak aldığı eğitimler; doğada arama kurtarma, gönüllü itfaiyecilik, yüksek açı arama kurtarma, enkaza müdahale, trafik kazalarına müdahale, ilkyardım, cankurtaranlık ve istenirse dalış eğitimidir.

YÜDAK ekibi kaç kişilik, ekibe katılmak için gereken kriterler nelerdir?
YÜDAK şu anda yönetim kurulu ve üst ekip olarak operasyonlara müdahale edebilecek 15 kişiden oluşmaktadır. Üyelerimiz ile bu sayı 50 civarındadır. Ekibe katılım için kulüpler tüzüğünde de yer alan ibareye göre tek kriter Yeditepe Üniversitesi lisans öğrencisi olmaktır. Kişilerde herhangi bir özellik  aranmamakta olup, üye kayıt formunu doldurmaları ve eğitimlere katılmaları yeterlidir. Covid-19 nedeniyle bu dönem hem kendi üyelerimiz hem de dışarı verdiğimiz pratik eğitimler askıya alınmıştır
ve sadece operasyon ekibi kulübün genel düzenini sağlamakta ve tatbikatlar gerçekleştirmektedir.

Ekipmanlarınızı nasıl temin ediyorsunuz ve sıcak bölgelerde olmazsa olmaz kullanılan ekipmanlarınız nelerdir?
Kulüp envanterimizi oluşturan malzemeler Yeditepe Üniversitesi tarafından 2001’den günümüze kadar alınan ekipmanlardır. Lojistik birimimiz ise bu ekipmanların bakımı, tamiri, korunması vb. konulardan sorumludur. Sıcak bölgelerde kullandığımız malzemeler operasyonun türüne göre değişiklik göstermektedir ama öncelik her zaman kişisel koruyucu ekipmanlardadır. Cankurtaranlık sırasında bu ekipman kurtarma sosisi, ip ya da palet olabiliyorken; depreme müdahalede ise jeneratörler, elektrikli ya da benzinli kırıcılar, tahkimat destekleri, kirli çalışma ekipmanı olarak nitelendirdiğimiz balyoz, kürek, demir kesme makası vb. aletler olmazsa olmazlarımızdandır. 

'24 Saat Kesintisiz Olarak Çalıştık'

İzmir depreminde YÜDAK sıcak bölgede nasıl çalışmalar yaptı süreci başından sonuna kadar kısaca bahseder misiniz?
Olay gerçekleştiğinde ekibimizden 5 kişi zaten İzmir’deydi. Önceliğimiz onların iyi olmalarıydı. Biz çıkış hazırlıklarını başlatıp gerekli yerler ile bağlantı kurarken onlar da yakınlarındaki enkazlara müdahaleye başladılar. Tüm ekip bir araya geldiğinde ise İzmir’e doğru yola çıktık. Ekip vardiya sistemiyle çalıştı dolayısıyla Cuma gününden Pazar gecesi enkaz kapatılana kadar her gün 24 saat kesintisiz bir şekilde çalıştık. Fiziksel ve mental olarak çalışması zordu fakat bu kadar özverili bir ekip ile altından kalkılamayacak bir durum hiç yaşanmadı.

İzmir deki arama kurtarma çalışmalarında YÜDAK ekibinin en etkilendiği olay ne oldu?
Çalışmalar sırasında her birey farklı bir şekilde etkilenebiliyor. Mesela ben enkaz alanında bir bebek ya da çocuk eşyası gördüğümde olumsuz yönde etkileniyorum. Bir başkası ise bu durumu bir aile fotoğrafı gördüğünde, bir plak koleksiyonuna ulaştığında ya da kişiye özel bir anı eşyası bulduğunda yaşayabiliyor. Bunların haricinde İzmir halkının bilinci, kurtarma ekiplerine sahip çıkmaları ve saygıları bizi çok motive etti. Ekip olarak en şaşırdığımız ve onur duyduğumuz olay ise Van Depreminde de
YÜDAK ile birlikte çalışmış olan Jandarma Arama Kurtarma (JAK) ekibinden Hüseyin Komutan ile yıllar sonra yine aynı enkazda çalışmaktı.

'Kurtarma Sayımız 704'e Ulaştı'

YÜDAK ekibi daha önce de afet bölgelerinde bulundu mu? Hangileri bahseder misiniz?
Afet olarak Van Depremi, Kartal’da yıkılan bina ve İzmir Depremi’ne katıldık fakat bunların dışında diğer olaylar da var. Yazları gerçekleştirdiğimiz cankurtaranlık, mahsur kalma, hayvan kurtarma, kayıp arama gibi operasyonlar ile doğal afet olsa da olmasa da şimdiye kadar gittiğimiz operasyonlar ile
kurtarma sayımız 704’e ulaştı.

Deprem hayatımızın bir gerçeği fakat uzmanlarında dediği gibi bilinçsizlik öldürücü olabiliyor. İzmir
de yaşanan olay üzerine konuşmak gerekirse ekipçe saptadığınız bilinçsizlik nelerdir?
Kesinlikle yapısal faktörlerdi. Bazı evlerde sabitlenmiş eşyalara denk geldik fakat (daha fazla ayrıntı vermemekle birlikte) pek yeterli bir durum değildi. İnşaat sektöründe ve bu yapıların denetiminde ülkece daha dikkatli olmamız gerektiği kanısındayız.

Yeditepe Üniversitesi bünyesinde arama kurtarma ekibi olarak hatrı sayılır bir yeriniz var ve faalsiniz. Böyle önemli faaliyetler gösteren bir ekip olarak yerinizi korumak için YÜDAK kendini nasıl geliştiriyor?
Öncelikle düşünceniz için teşekkür ederiz. Eğitim anlamında kendimizi geliştirmek için stabil kalmamaya özen gösteriyoruz. Üyeleri eğittiğimiz kadar operasyonel ekibimizi de sürekli eğitiyoruz. Eğitim içeriklerimizi periyodik olarak gözden geçiriyoruz ve yeni bilgilere hep açığız.